Durf duidelijke taal te vragen
Je kent het vast wel. Je gaat eigenlijk wel lekker op school, je let op, je maakt je toetsen, je leert wat er geleerd dient te worden. En dan in een keer word je om je hoofd geslagen met synoniemen. Met wat? Sy-no-nie-men!
Woordenschat,
het is zo belangrijk om een zo uitgebreid mogelijk arsenaal gevuld met woorden te hebben om uit te pakken. Als je eenmaal weet wat taal is hoe kom je dan aan een goed gevuld arsenaal van woorden?
Zelf kwam ik vroeger vaak bij mijn oma, en mijn oma had altijd, echt altijd, puzzelboekjes liggen. 10 voor Taal, kruiswoordraadsels, Zweedse puzzels. En ik vulde ze achter elkaar in. 8 jaar oud, en maar puzzelen. Nou las ik ook heel erg veel als kind (en nog steeds overigens) en ook het lezen van boeken is belangrijk om je woordenschat (naast het begrijpend lezen) te vergroten.
In de tijd na de oorlog en tot midden jaren ’90 ging het goed. Toen hadden schrijvers nog het idee dat kinderen hersens in hun hoofd hadden en dat ze wel wisten wat ze met “moeilijke woorden” aan moesten.
En toen kwam daar die ene reclame, ik zie hem nog op mijn netvlies. Ging over een konijn wat bij overheidsinstanties antwoord kreeg, en die gebruikten ambtelijke taal:
- Zeg meneer De Haas, inzake de kadastrale registratie van deze hectare zijn wij genoodzaakt u te persecuteren.
- Nu ik u hier toch corpus vitalis tref, wil ik u erop wijzen, meneer De Haas, dat de semantische vordering van uw dochters sterk stagneert.
Meneer De Haas zegt na elke zin; WAT? HUH? En uiteindelijk eindigt deze reclame met de slogan: Durf duidelijke taal te vragen!
Hij was van SIRE, de ambtenarij kreeg namelijk wel door dat een hoop mensen niet doorhadden wat er nu in hun communicatie stond. En op zich, kan je het hier alleen maar mee eens zijn. Maar voor mij was deze reclame het startschot voor de teloorgang van de Nederlandse Taal
“Een half uur lang zou hij het bevel over het schip in handen nemen, onder zijn gestadig toezicht de nieuwelingen laten dopen en dan met zijn gevolg weer in het zilte nat onderduiken.”
Vergelijk die zin eens met:
“De boomhut is niet alleen de plek waar we wonen. We bedenken er ook onze boeken. Ik schrijf de tekst en Terry maakt de tekeningen.”
Ok, ok, dan speel ik vals, dat zijn namelijk 3 zinnen, waar het eerste voorbeeld maar een enkele zin is. En waar de Boomhutten-serie hoogstwaarschijnlijk supergrappig is, vind ik het net popcorn; lekker, zoet, maar na 1 bak heb je nog steeds honger. De eerste zin komt overigens uit De Scheepsjongens van Bontekoe, en ik vind het een mooi voorbeeld van manieren van kinderboeken schrijven. Waar je in zin 1 misschien 3 keer hebt moeten lezen om daadwerkelijk te begrijpen waar de beste man het nu over heeft, zijn de andere 3 direct duidelijk. En daar zit dus mijn probleem. Boeken zijn nu popcorn; de verhaallijn makkelijk, de taal simpel, lekker veel plaatjes en zo min mogelijk tekst. Met alle gevolgen van dien, want tuurlijk moet je om duidelijke taal durven te vragen, maar een beetje nadenken is echt wel goed voor je.
Dus hoe krijg je nu die woordenschat? Zoals ik in het begin al zei: puzzelboekjes. Haal er eentje bij de supermarkt en probeer het eens. Wil jij oefenen met woordenschat, taal en nog veel meer? Ontdek onze basisschool oefenboeken.
En daarbij, haal eens een boek uit de bieb van Thea Beckman, Jan Terlouw, Paul Biegel of Preussler. De verhalen zijn steengoed, geschikt voor de basisschool en de zinnen zijn lekker lang. Ok, geen van de hoofdpersonen heeft een smartphone, maar je kan best een keer zonder technologie, toch?
